Uzrok većine karcinoma koji se javljaju u dečijem uzrastu je nepoznat.
Oko 5% karcinoma dečijeg uzrasta nastaje nasleđivanjem mutiranog genetskog materijala od roditelja. Na primer, kada je u pitanju retinoblastom (karcinom tkiva oka koji se javlja najčešće kod dece) pokazano je da u 20-30% slučajeva postoji nasleđen mutirani gen nazvan RB1.
Mutacije gena koje dovode do razvoja karcinoma mogu se desiti i u toku intrauterinog razvoja deteta. Naime, 1 od 1000 dece se rodi sa genskom abnormalošću koja nosi rizik za razvoj leukemije, ali samo kod 1 od 8000 dece zaista dođe do razvoja leukemije.
Deca sa Daunovim sindromom (stanje nastalo usled postojanja viška jednog od hromozoma) 10-20x češće obolevaju od leukemije nego što je to slučaj sa decom koja nemaju Daunov sindrom. Međutim, samo mali broj leukemija je povezan sa Daunovim sindromom.
Većina karcinoma kod dece, kao i kod odraslih, smatra se da nastaje kao rezultat mutacije gena koja dovodi do nekontrolisanog umnožavanja ćelija i razvoja karcinoma. Kod odraslih, ove mutacije najčešće nastaju usled dugotrajne izloženosti štetnih faktora iz okoline (duvanski dim, azbest, UV zraci). Kod dece je teško utvrditi faktore iz okruženja koji utiču na razvoj karcinoma, delom zato što su karcinomi retki kod dece, a delom zato što je teško utvrditi čemu je dete bilo izloženo u ranim fazama razvoja. Nakon eksplozije atomske bombe u II svetskom ratu, veliki broj ljudi, uključujući i decu i adolescente bio je izložen visokim dozama jonizujućeg zračenja. U narednim godinama zapažen je porast obolelih od različitih vrsta tumora, a među obolelima je bilo i dece i adolescenata.
Istraživanjem uticaja faktora kojima su roditelji bili izloženi pre začeća, ili majke za vreme trudnoće nije se došlo do nekih značajnijih otkrića. Dok su neka istraživanja pokazala povezanost faktora kao što su radijacija, pesticidi ili neki infektivni agensi, druga istraživanja nisu našle značajniju povezanost. Sredinom XX veka, devojčice čije su majke u toku trudnoće koristile lek dietilstilbestrol (DES) u tretmanu pretećeg pobačaja imale su povećanu incideniju karcinoma vagine. Na ovom primeru se video uticaj hormonske terapije na pojavu karcinoma kod dece.
Bez obzira na uzrok nastanka, veoma je bitno na vreme postaviti dijagnozu, kada su mogućnosti za uspešno lečenje najbolje. Kao i kod odraslih, prognoza zavisi od tipa karcinoma, brzine rasta i postojanja metastaza u trenutku postavljanja dijagnoze.
